مزاج بلغمی

مزاج بلغمی

مزاج شناسی گیاه دارویی دکتر خزایی زیر نظر دانش آموخته گیاهان دارویی و فوریت های پزشکی از دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا ومؤلف و پژوهشگر گیاهان دارویی و مؤلف ،صاحب امتیاز و سردبیر نشریه علمی گیاهان دارویی در دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا.

به افرادی بلغمی مزاج گفته می شود که خلط بلغم در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد.

کلیات مزاج لغمی

• طبع: سرد و مرطوب

• عنصر: آب

• فصل: زمستان

• زمان شبانه روز: شب

• دسته بندی: خردگرایان

• طعم: شور

• رنگ: آبی

• فلز: مس

• سیاره: ناهید

• شیوع: کهنسالی – از ۶۰ سالگی به بالا

صفات کلیدی بلغمی مزاج ها

درونگرا، منفعل، خویشتن دار، کند، آرام، ملایم، ساکت، کم حرف، تنبل، بی حال، خواب آلود، خونسرد، بی نشاط، کسل، بیحال، ضعیف، کم انرژی، کم جنب و جوش، کم معاشرت، غیر حساس، غیر احساساتی، دارای حافظه ضعیف، فراموشکار، قدرت تمرکز کم، بی علاقه به یادگیری، واقع گرا، گذشته نگر، محتاط، با احتیاط، ترسو، پایبند به قانون، نظم‌گرا، عدم ریسک پذیری، دیر خشم، صبور، پر تحمل، پر حوصله، مطیع، سر به زیر، سازگار، تسلیم پذیر، تحت تاثیر دیگران، انعطاف پذیر، صلح طلب، مسالمت جو، اهل سازش، خوش اخلاق، دوست داشتنی، قابل اعتماد، مهربان، دلسوز، بخشنده، سخاوتمند، با ایمان، معتقد، مذهبی، معنوی، با سیاست، اهل پنهان کاری، آب زیرکاه، دارای رفتارهای موذیانه، راز نگه دار، راحت، آسان گیر، بی قید، سست، بی اراده، تجارت پیشه.

ویژگیهای ظاهری کسانی که مزاج بلغمی دارند

توجه: خصوصیات ظاهری هر فرد بستگی زیادی به مزاج اولیه ای دارد که در زمان به دنیا آمدن و یا در زمان تغییرات بدنی دوران رشد و بلوغ داشته است. مزاج اولیه از طریق ژنها از پدر و مادر به فرد منتقل شده و تحت تاثیر شرایط محیطی رحم، شرایط روحی و فیزیکی مادر و خوراکی هایی که مادر در دوران بارداری و شیردهی می خورد، شکل می گیرد. ممکن است این مزاجهای اولیه با گذشت زمان، در اثر تغذیه، شرایط آب و هوایی، شیوه زندگی، نوع شغل و عوامل دیکر تغییر کند و مزاج جدیدی در فرد بوجود آید که به آن مزاج اکتسابی گفته می شود. این مزاج اکتسابی بر ظاهر فرد تاثیر می گذارد، هر چند بر برخی از خصوصیات فیزیکی شکل گرفته با مزاجهای اولیه فرد همچون استخوان بندی یا رنگ چشم تاثیر چندانی نمی تواند داشته باشد.

هیکل: معمولا هیکلی درشت و قدی کوتاه دارند و استخوان بندی آنها نسبتا ریز است. تپل و چاق با چربی زیاد و استعداد بالای چاقی هستند، اگر چه ممکن است بعضی از آنها لاغر باشند. چاقی شکمی دارند و ممکن است کمی چاقی از ناحیه پهلو هم داشته باشند و بافت بدنی آنها بیشتر چربی است تا ماهیچه. یک فرد بلغمی را نمی توان خیلی لاغر کرد و اگر این فرد لاغر استخوانی شود، مریض می شود. چربی بدن این افراد بر اثر خوردن مواد سرد و تر بیشتر می شود. قفسه سینه آنان غیر فراخ بوده ولی سینه درشت است. شانه ها حالت افتادگی دارند و مفاصل شان قابل رؤیت نیست. معمولا دارای ورم در مچ پا هستند.

پوست: دارای پوست روشن و شفاف هستند. پوست چهره و بدن آنان سفید و رنگ پریده است و منافذ ریزی دارد. پوستشان سرد و مرطوب، نرم و شل بوده و گاهی به علت رطوبت زیاد، در ناحیه زیر چشم و زیر گلو دچار چین خوردگی می شود. کف دست و پایشان سرد است. در صورتی که رطوبت در بدنشان غلبه کند، پوست صورت حالت افتادگی پیدا می کند

مو: موهای کم پشت، نرم، نازک، صاف و لخت به رنگ روشن و شفاف هستند که معمولا به رنگ بور، خرمایی یا قهوه‌ای روشن است. سرعت رشد موها کم بوده، ریزش زیاد دارند و زود سفید می شود. بدنشان هم کم مو یا دارای موهای کم و نازک است. هر چه سردی و تری مغز بیشتر باشد، موها روشن تر است. نوزادان سرد مزاج در رحم مادر موی چندانی ندارند. به همین دلیل نوزادان در اروپای شمالی بی مو به دنیا می آیند، در حالی که نوزادان مناطق گرمسیر با موی تیره و انبوه متولد می شوند.

ناخن: رنگ ناخنهای آنها روشن است.

تعریق: پوست آنان دارای منافذ ریز است، بنابراین تعریقشان کم بوده و در صورت تعریق، عرق سرد می کنند.

رگها: رگهای کوچک و غیر برجسته و پنهان دارند.

نبض: نبض سست، کم قدرت، کند، ضعیف، نرم و مبهمی دارند.

چشم: سفیدی چشم آنان سفید رنگ بوده و چشمانشان معمولا درشت، بی حال، بی فروغ، به حالت خمار و به رنگ روشن است. رطوبت زیاد باعث درشت شدن اندازه چشم و سردی زیاد باعث روشن شدن رنگ آن می شود. در صورتی که رطوبت در بدنشان غلبه کند، چشمانشان پف می کند

دهان: تشنه نمی شوند. دهانشان خصوصا اول صبح ترش مزه یا بی مزه بوده، ترشح بزاق دهان زیاد است و ممکن است در خواب، آب دهانشان روی بالش بریزد

زبان: زبان آنها بزرگ و مرطوب بوده و صورتی باردار و صورتی مایل به سفید است

بینی: معمولا بینی کوچکی دارند. ترشحات بینی آنان زیاد و رقیق می باشد.

قدرت بدنی: انرژی و قدرت بدنی پایینی دارند، تنبل و بی حال هستند و زود خسته می شوند.

حرکات بدن: حرکات بدنیشان کند و بی نشاط است.

تکلم: کند، شل و کلمه به کلمه با صدای آرام و نارسا صحبت می کنند.

پوشش: در تمامی فصول سال سردشان است و بیشتر از دیگران لباس می پوشند.

سایر: معمولا دارای صورتی گرد، چشمانی درشت، بینی کوچک و چانه ظریفی هستند.

خواب: زیاد می خوابند و اغلب هنگام برخاستن از خواب همچنان احساس کسالت دارند. در خوابهایی که می بینند معمولا رنگ های سفید، آب، رودخانه، برف و باران زیاد دیده می شود. همچنبن خواب پرواز در آسمان، حمل بار سنگین و چیزهای بدبو را می بینند. به دلیل زیادی بلغم در حنجره، در خواب زیاد خروپف می کنند.

گوارش: هضم ضعیف و معده نفاخی دارند، معمولا یبوست ندارند و مواد دفعی بدنشان که شامل عرق و مدفوع و ادرار است کم رنگ و کم بو است. تحملشان در گرسنگی کم است، اشتهای زیادی دارند و معمولا توانایی زیادی در مهار اشتهایشان ندارند. تمایل زیادی به مصرف گرمی ها مثل شیرینی و ادویه و همچنین خوراکیهای شور داشته، ولی تمایلی به خوردن سردی ها از جمله ترشی از خود نشان نمی دهند.

میل جنسی: میل و قدرت جنسی آنان کم و با تداوم کم است.

آب و هوا: تحمل سرما را ندارند، از کولر فرار می کنند و به بخاری و پوشیدن لباسهای گرم علاقۀ زیادی دارند. فصل زمستان فصل بدی برایشان است و به دلیل این که زمستان سبب افزایش بلغم در بدن می گردد، بسیار بدحال می شوند. تابستان فصل ایده‌آل برای این افراد است.

ویژگیهای شخصیتی مزاج بلغمی

درونگرا، آرام، ملایم و کم حرف بوده و کمتر با دیگران دوست می شوند. روابط اجتماعی آنان چندان قوی نیست و گوشه گیری و تنهایی را بیشتر می پسندند.

بی احساس، بی خیال و بی قید به اكثر مسائل بوده، همه چیز را راحت می گیرند و خود را درگیر چیزی نمی کنند. حسابگر، منطقی، محتاط، محافظه کار، میانه رو و گاهی ترسو بوده و بر خلاف دموی مزاجهااهل ریسک کردن نیستند. بی اراده و متاثر از دیگرانند. آرام، صبور و صلح طلب بوده و رفتار بسیار مسالمت آمیزی با دیگران دارند. اهل سازشند و کم عصبانی می شوند. نیازمند محبت هستند و همیشه کوتاه می آیند. افرادی گذشته نگر، واقع گرا و تجارت پیشه هستند، رفتارهای موذیانه دارند، آب زیرکاهند و با پنبه سر می برند.

کارشان را با زبان پیش می برند و در محیطهای کاری زیرآبزنی می کنند. سیاست دارند و اهل پنهان کاری اند. بلغمی ها حتی در هنگام عصبانیت هم منافع خود را از یاد نمی برند. معمولاً بی نشاط هستند، حرکاتی کند داشته و نسبت به محرکهای بیرونی بسیار کند هستند افزایش بلغم فرد را در کارهای روزمره کند می کند که باعث اعتراض دیگران می شود. این افراد به طور معمول بسیار دیر برای انجام کارها تصمیم می گیرند و حرکاتشان کند است، به طوری که حوصله اطرافیان سر می رود. اگر بلغم غلبه کند، بدن سست شده و فرد تنبل، کسل کننده، بی حال و کم انرژی می شود. چندان قوی نیستند و از فعالیتهای بدنی زیاد و سریع اجتناب می کنند. در راه رفتن معمولاً عقب می مانند و زود خسته می شوند. دقیق و منظم هستند و در ایجاد نظم، باحوصله عمل می کنند. کارهای روزمره را آرام، همراه با آرامش و حوصله انجام داده و پله به پله جلو می روند. پیشرفت آنان کند، اما مداوم است. البته غلبه زیاد بلغمی موجب به پایان نرساندن کارها می شود.

در کارهایی که نیاز به صبر و حوصله زیادی است، استعداد خوبی دارند. مشاغل یکنواخت فرد بلغمی را خسته نمی کند. مشاغل آرام و بی دردسر را می پسندند. در برخی کارها سرعت عمل باعث خرابی کار شده و هر چه بیشتر حوصله به خرج بدهید، کار بهتری انجام می شود. بعضی از تخصصهای پزشکی که در آنها تمرکز، حوصله و آرامش نیاز است، مناسب بلغمی هاست. در رشته هایی مانند تاریخ، جامعه شناسی و روانشناسی می توانند موفق باشند. یک بلغمی اگر مزاجش معتدل باشد، روانشناس موفقی خواهد بود.

عمق اندیشه آنان زیاد است، اما توان اندیشه فراگیر و ارائه طرحهای کلان ندارند. وسعت نگرش آنان کوتاه است و توانایی دوراندیشی و آینده نگری در امور را ندارند، ولی در همین نگاه محدود خود، واقع بین هستند. تفکراتشان ناپیوسته و تمرکزشان کم است. زیاد به حاشیه می روند و قدرت جمع بندی و تحلیل کمی دارند.

اگر افراد بلغمی از حالت اعتدال خارج شوند، دچار کندی مفرط می شوند، به طوری که این کندی در یادگیری و ضعف حافظه خود را نشان می دهد و فرد فراموشکار، کند فهم و کندذهن می شود. یکی از مشکلات شایعی که امروزه مردم با آن روبرو هستند فراموشی است که شکل پیشرفته آن همان «آلزایمر» است. اگر چه فراموشی و نسیان علل متعددی دارد، اما علت عمده و شایع آن سردی و رطوبتی است که در مغز ایجاد می شود. تمامی داروهای افزایش حافظه گرم هستند.

به یادگیری علاقه زیادی ندارند. موضوعات را کلمه به کلمه به خاطر می سپارند، اما ابتکار و تحلیل قوی ندارند و طوطی وار حفظ می کنند. اگر رطوبت مغزشان زیاد شود، دچار فراموشی می شوند، که اگر این غلبه رطوبت در جلوی سر باشد، فراموشی خاطرات نزدیک و اگر در عقب سر باشد، فراموشی خاطرات دور رخ خواهد داد.

امروزه به دلیل موجود بودن میوه ها و سبزیها در تمامی فصول سال، دیگر ما آنها را طبق فصل آن مصرف نمی کنیم. مثلا حتی در زمستان هم از کاهو استفاده می کنیم که مصرف آن برای افراد بلغمی بسیار مضر است و سبب سردی و رطوبت بیشتر بدن می گردد.

افزایش بلغم بیشتر در افراد مسن و کهنسال و در فصل زمستان به هنگام برف و باران رخ می دهد. به علت سردی و رطوبت بیشتر بدن بانوان نسبت به آقایان، احتمال بروز علائم غلبه بلغم در بانوان بیشتر است. غلبه بلغم موجب ضعیف شدن سیستم ایمنی می گردد. کودکان بلغمی معمولاً شب ادراری یا سینوزیت مکرر دارند. بیماری هایی نظیر سرماخوردگی سبب افزایش خلط بلغم می شود.

پیشنهادات برای کسانی که مزاج بلغمی دارند

غذاهای با طبع گرم و خشک مصرف کنند، خصوصا در فصول سرد سال.

از تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و تر هستند، مخصوصا در هوای سرد و شبها پرهیز کرده و در صورت ضرورت و نیاز حتما به مقدار کم و با مواد غذایی گرم استفاده کنند.

افراد بلغمی غالباً از نفخ معده و سردی سر دل رنج می برند که می توانند با ترک سردی ها و مصرف گرمی جات به سلامت معده و به طور کلی سلامت جسم خود کمک کنند. با روی آوردن به مصرف غذاهای با طبع گرم و خشکباعث تعدیل بلغم خود شده، از چاق شدن مفرط خود جلوگیری کرده و با مصرف مواد مسهل و تخلیه روده و معده از چاقی خود بکاهند.

توانایی هضم دستگاه گوارش افراد بلغمی کم است، بنابراین سعی کنند تنها روزی 2 وعده(صبح و ابتدای شب) غذا میل کنند. لازم است حداقل حدود 12-10 ساعت فاصله بین دو وعده غذا باشد. اگر در بین وعده های غذایی احساس گرسنگی کردند، مقداری مقداری خرما یا عسل یا خوراکیهای متناسب با مزاجشان میل کنند. روزه و کم خوری برای آنان مفید است.

از مصرف آب، نیم ساعت قبل از غذا تا 3 ساعت پس از غذا خودداری شود.

از خواب و استراحت بیش از اندازه که موجب افزایش سردی و تری می شود، پرهیز نمایند. حداکثر 8 ساعت خواب در شبانه روز مناسب است، اگر چه بهتر است که این مقدار کمتر شود. خوابیدن در طی روز و همچنین یک ساعت قبل از غروب برای آنان بسیار مضر است.

سعی کنند قبل از طلوع آفتاب از خواب برخیزند تا از تولید بلغم اضافه جلوگیری شود.

ورزش و فعالیت جسمی منظم توصیه می شود. پیاده روی به مدت 10 الی 15 دقیقه پس از شام برایشان مفید است. کم تحرکی رطوبت بدن را بسیار بالا می برد.

عرق کردن برای آنان بسیار مفید است. پس از طریق ورزش و سونای خشک تعریق خود را افزایش دهند.

از هوا و محیطهای مرطوب پرهیز نمایند.

لباس مناسب و گرم خصوصا در هوای مرطوب بپوشند.

در زمستان استفاده از کرسی یا خوابیدن روی زیراندازهای پوستی یا نمدی برای این افراد بسیار مناسب است.

در فصل زمستان بهتر است به مناطق گرم و خشک سفر کنند.

حمام گرم و خشک و سونای خشک برای رفع بلغم مفید می باشد. در صورت امکان در حمام آب گرمی‌ كه در آن بابونه یا مرزنجوش جوشانده باشند، بنشینند.

در فصول سرد استفاده از بخورهای گرم مثل آویشن، اسطوخدوس یا بابونه مفید است.

اسفند، کندر و مرمکی را در خانه دود کنند.

گل نرگس، شب بو و زنبق را ببویند و از عطرهای گرم مانند بهار نارنج و گل یاس استفاده نمایند.

ماساژ بدن برای بدن آنان و رفع قلنج مفید است.

پیشانی خود را با روغن کنجد یا سایر روغنهای گرم ماساژ دهند، برای رفع افسردگی یا کاهش حافظه مفید است.

مویز مصرف نمایند. البته باید توجه داشت که دانه مویز مصرف نشود، زیرا دانه آن طبیعت سرد دارد.

در یک فرد بلغمی، تنها با بادکش کردن مناطق مناسب بدن و بدون مصرف مکمل های خون ساز هم می توان کم خونی را درمان کرد.

حجامت برای بلغمی ها بدون نظر پزشک به هیچ وجه توصیه نمی شود.