گیاه دارویی دکتر خزایی

پربازدیدترین کالاها

مشاهده همه

‌‌‌‌‌‌

مزاج صفراوی

مزاج شناسی افراد توسط گیاه دارویی دکتر خزایی زیر نظر دانش آموخته گیاهان دارویی و فوریت‌های پزشکی از دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی ابن سینای،مؤلف و پژوهشگر گیاهان دارویی با دارا بودن چند مقاله پژوهشی و مؤلف ،صاحب امتیاز و سردبیر نشریه گیاهان دارویی در دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا

به افرادی صفراوی مزاج گفته می شود که خلط صفرا در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد.

کلیات مزاج صفراوی

طبع: گرم و خشک
عنصر: آتش
فصل: تابستان
زمان شبانه روز: ظهر
دسته بندی: کمال گرایان
طعم: تند
رنگ: زرد
فلز: سرب
سیاره: زحل
سن شیوع: جوانی – از ۲۰ تا ۴۰ سالگی

صفات کلیدی کسانی که صفراوی مزاج هستند

برونگرا، فعال، اجتماعی، پر سر و صدا، پرحرف، حاضر جواب، مصمم، خودانگیخته، پیشقدم، پیشگام، جاه طلب، هیجانی، سریع، چالاک، عجول، ناآرام، بیقرار، بیش فعال، پرتحرک، پر جنب و جوش، پر انرژی، متغیر، ناپایدار، جوگیر، اهل رقابت، ریسک پذیر، شجاع، پر جرات، جسور، تحریک پذیر، تهاجمی، پرخاشگر، بداخلاق، تندخو، عصبی، رُک و صریح، بهانه گیر، لجباز، زود از کوره در رفتن، دارای استعداد خشونت، کم حوصله، کم تحمل، جدی، باهوش، زیرک، ریزبین، تیزبین، دقیق، نکته سنج، بدبین، منفی نگر، دارای حافظه بسیار خوب، دارای روحیات مردانه، آینده‌نگر، تصمیم گیرنده سریع، عملگرا، با پشتکار، با اراده، منظم، مقید به اصول، محکم، استوار، خودخواه، تک رو، پر ادعا، متعصب، افراطی، مدیر.

ویژگیهای ظاهری صفراوی مزاج ها

توجه: خصوصیات ظاهری هر فرد بستگی زیادی به مزاج اولیه ای دارد که در زمان به دنیا آمدن و یا در زمان تغییرات بدنی دوران رشد و بلوغ داشته است. مزاج اولیه از طریق ژنها از پدر و مادر به فرد منتقل شده و تحت تاثیر شرایط محیطی رحم، شرایط روحی و فیزیکی مادر و خوراکی هایی که مادر در دوران بارداری و شیردهی می خورد، شکل می گیرد. ممکن است این مزاجهای اولیه با گذشت زمان، در اثر تغذیه، شرایط آب و هوایی، شیوه زندگی، نوع شغل و عوامل دیگر تغییر کند و مزاج جدیدی در فرد بوجود آید که به آن مزاج اکتسابی گفته می شود. این مزاج اکتسابی بر ظاهر فرد تاثیر می گذارد، هر چند بر برخی از خصوصیات فیزیکی شکل گرفته با مزاجهای اولیه فرد همچون استخوان بندی یا رنگ چشم تاثیر چندانی نمی تواند داشته باشد.

هیکل: مزاج خشک موجب لاغری و گرما موجب عضله سازی در بدن می شود. پس فرد صفراوی لاغر اندام، عضلانی و قدرتمند است. قد بلند و چهار شانه بوده، استخوان بندی درشت و مفاصل برجسته ای دارند. لاغر استخوانی نیستند، ولی چاق هم نمی شوند و استعداد چاقی ندارند. قفسه سینه پهن، کمر باریک، مچ دست پهن و اندامهای خشكی دارند. ساق پای باریکی داشته، اما اگر خلاف این بود می تواند نشان تجمع بلغم باشد. صفرا چربیهای بدن رو می سوزاند. به دلیل این چربی سوزی صفراوی ها لاغر هستند و به اصطلاح هر چه می خورند چاق نمی شوند. ولی در صورت افزایش وزن از ناحیه بالاتنه (بازو، سینه و شکم) چاق می شوند.

پوست: رنگ پوستشان گندمگون و زرد رنگ است که در حرارت زیاد مایل به کدری می شود. پوستی گرم، خشک و زبر و بدون رطوبت و با منافذ درشت و باز دارند. چربی زیر پوستی بسیار کمی دارند. دستهای گرمی دارند و خارش و گرمی دست و پا در این افراد زیاد است. لبهای آنها دچار خشکی بوده و پوست کف پا خشک و پوسته پوسته است. روی بدن آنها جوش و دمل دیده می شود. آکنه در صفراوی ها بیشتر در پیشانی، صورت و گونه بروز می کند و این بر خلاف دموی مزاجهاست که آکنه هایشان در کتف و سینه دیده می شود. در صورت افزایش زیادتر صفرا شاهد بروز آکنه در اندام تحتانی هم خواهیم بود. خطوط چهره آنان نمایان است.

مو: موی سر آنان خشك، ضخیم و غیر صاف و بعضا مجعد است و به علت حرارت و خشکی زیاد مستعد طاسی و در مواردی طاسی تکه ای هستند. طاسی یا ریزش مو در سنین جوانی اتفاق می افتد. هر چند رشد مو زیاد بوده و موها زود سفید نمی شوند. رنگ مو سیاه یا خرمایی است. ریزش موی ابرو نیز دارند. موی بدن آنها معمولا زیاد نیست و مثل دموی مزاجها در سینه، کتفها، پایین کمر و پاها دیده می شود، اما پراکندگی موی بدن آنان از افراد دموی کمتر است. معمولا موهای سر آنان خیلی زود چرب می شود و بعضی از آنان می گویند به محض بیرون آمدن از حمام موهایشان چرب می شود. علت این است که صفرا چربیهای بدن رو می سوزاند و همانند آتش و حرارت که به سمت بالا حرکت می کنند، این چربی را به قسمت بالای بدن هدایت کرده، و سپس آن را از طریق پوست سر دفع می کند.

ناخن: ناخنها بسیار خشک هستند تا حدی که باعث شکنندگی آنها می شود.

تعریق: منافذ پوستی آنان درشت و باز بوده و زیاد عرق می کنند، خصوصا در فصول گرم و هنگام فعالیتهای بدنی. تعریق بیشتر در کشاله ران، زیر بغل، زیر گردن و گاهی در پشت گوش بروز می کند. کف دستها و پاهایشان نیز عرق می کند. خلط صفرا باعث بوی تیز یا تلخ عرق می شود.

رگها: رگهای بدن آنها برجسته و بزرگ و واضح است که البته به هنگام سرما سریعا پنهان می شود.

نبض: نبض پر، قوی، سریع و سفتی دارند و پمپاژ قلب در آنان راحت است.

چشم: چشمانی باریک و کشیده (بادامی) دارند. سفیدی چشم زرد رنگ و مایل به کدری در حرارت زیاد است و عروق چشم واضح هستند. افزایش صفرا موجب زردی رنگ سفیدی چشم می شود. دور چشمانشان به دلیل از دست دادن رطوبت گود می افتد. وسعت دید آنان زیاد است، چرا که صفرا باعث باز ماندن عروق ریز تغذیه کننده چشمها می شود.

دهان: احساس عطش و تشنگی زیاد و دهانی خشک دارند. مزه دهان صبح زود تلخ است.

زبان: زبان خشک و زبر بوده و به زردی می زند.

بینی: بینی آنان درشت و کشیده و عقابی است. ترشحات بینی شان بسیار کم است.

گوش: خشکی باعث قدرت شنوایی می شود، بنابراین قدرت شنوایی بالایی دارند، اما دچار وزوز یا سوت کشیدن گوش می شوند.

قدرت بدنی: بسیار پرانرژی بوده، قدرت بدنی زیادی دارند و دیر مریض می شوند.

حرکات بدن: حرکات بدنشان خیلی سریع و سبک و پر نشاط است.

تکلم: سریع، تند، پیوسته و با صدای رسا و بلند صحبت می کنند.

پوشش: در تمامی فصول سال گرمشان است و کمتر از دیگران لباس می پوشند.

سایر: حجم ریه ها وسیع است و تنفس شان راحت‌ است. غضروف حنجره برجسته و واضح است.

خواب: صفراویها کم خواب هستند. دیر به خواب می روند و خواب آنان بد، کوتاه، سبک، بریده بریده و همراه با آشفتگى است. همچنین در عالم رویا التهاب و گرما یا تابش خورشید را احساس می کنند و در خواب رویاهای زرد رنگ و کابوسهای خشن و هولناک افتادن از بلندی، جنگ و دعوا، صاعقه، آتش و آتش سوزی، جنگ و ستیز و امثال اینها را می بینند.

گوارش: افراد صفراوی كم اشتها هستند، قدرت هاضمه در آنان بالاست، معمولا نفخ معده و یبوست ندارند ادرارشان غالبا پر رنگ است. غالبا گرایش به غذاهای سرد مثل خیار و کاهو و ترشی ها مثل لواشک و سرکه دارند و به گرمی ها و خوراکی های شیرین کمتر تمایل نشان می دهند. غذاهای چرب و شیرین صفرا را زیاد می کند. علاقه زیاد به آب یخ و یخ دارند. مواد غذایی گرم اثر منفی شدید بر آنان دارد و حتی ممکن است با خوردن مقدار کمی از این نوع خوراکی ها دچار مشکلاتی از جمله عصبانیت، سردرد، خارش، جوش و بثورات در بدن شوند. ممکن است با کمی فلفل دچار آلرژی شوند.

میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر دارند.

آب و هوا: گرمایی هستند و تحمل فصل تابستان را ندارند. بهترین فصل برای ایشان فصل زمستان است. زیر دنده راست آنها خیلی گرم است. عاشق دوش خنک هستند و نمی توانند زیاد در حمام بمانند و در حمام احساس دلتنگی و بیحالی پیدا می کنند. از هوای خنک لذت می برند.

ویژگیهای شخصیتی صفراوی مزاج ها

افراد صفراوی برونگرا و دارای روابط اجتماعی قوی هستند. پرحرف، رُک و صریح و حاضر جوابند. اگر صفرا در کسی زیاد غلبه کند، نکته سنج و پرحرف می شود. ریزبین و دقیق هستند و به هر کاری سرک می کشند. مقید به اصول و معتقد به برنامه ریزی در کارها هستند. بااراده، جدی، استوار، مدیر و منظم بوده و پشتکار زیادی دارند. از حافظه و قدرت یادگیری بالایی برخوردارند. افرادی باهوش، زیرک و زرنگ هستند. در رشته های ریاضی، فیزیک و مهندسی استعداد خوبی دارند و مخترعین خوبی می توانند باشند.
علاقمند به شعر و ادبیات هستند. افرادی پر جنب و جوش، پر انرژی، عجول و بیقرارند. تحرک زیادی دارند و در کارها سریع و چالاک هستند، اما زود و سریع خسته می شوند. گاهی افزایش صفرا باعث می شود که فرد حرکتی تکانشی انجام دهد و سپس آرام گیرد. صفراوی مزاجها رفتارهای تند و تیزی دارند، و در تمام اعمال و رفتار سرعت عمل بالایی نشان می دهند. این افراد حتی در سخن گفتن هم سرعت بالایی دارند و پیوسته و تند صحبت می کنند. پرجرات و متهورند، شجاعت بسیار بالایی دارند و در امور پیشقدم می شوند. مشاغلی که نیاز به ریاست و شجاعت و چالاکی است مناسب این افراد است، مثل فرمانده جنگ. زود تصمیم می گیرند و زود هم تصمیم خود را به اجرا در می آورند. در جایی که نیاز به تصمیم گیری سریع و عمل کردن فوری است، این افراد مناسبند. انگلیسی ها صفراویهایشان را جدا کرده و برای فرماندهی نظامی انتخاب می کنند، چون سریعاً تصمیم گرفته و سریعاً اقدام می کنند. کار ضربتی می کنند و اصلاً فکر نمی کنند دارد چه می شود.
علاقه مند به ورزشهای خشن مثل بوکس و کاراته هستند. شنا کردن در تابستان برایشان مطلوب است و سرعت بالایی در مسابقات شنا دارند. افراد صفراوی تحریک پذیر بوده، زود عصبانی می شوند و از کوره در می روند و زود هم آرام می شوند و معمولا از عصبانیت خود پشیمان می گردند. افزایش صفرا به عصبانیت بیشتر فرد می انجامد. اطرافیان در برخورد با این افراد زمانی که در هوای گرم، عصبانی و کلافه اند نباید مقابله به مثل کنند و بهتر است کمی مراعات کنند تا عصبانیت آنها فروکش نماید. افرادی بهانه گیر، بی حوصله یا کم حوصله هستند. تک رو، خودخواه و لجبازند. مستعد خشونت و بدخلقی و پرخاشگری هستند که گاهی باعث رنجش دیگران می شود. حساس، آینده نگر و گاهی خیالباف هستند. گاهی سخاوتمند، گاهی عاشق و گاهی فارغ، گاهی علاقمند به ادبیات و گاهی علاقمند به ریاضی، گاهی با اراده و گاهی سست، گاهی پرانرژی و گاهی كم‌انرژی هستند. دارای استعداد معنوی به صورت مقطعی هستند. افزایش صفرا در تابستان و در سالهای جوانی بیشتر است. نکته جالب این است که صفراوی ها علیرغم عصبانی مزاج بودنشان کمتر دچار سکته های قلبی و مغزی و انسداد عروق می شوند، چرا که صفرا خلطی است تیز و سوزاننده که مسیر عروق را باز می کند. به راحتی دچار چربی خون نمی شوند، مگر به هنگام غلبه سردی یا رطوبت. دیابت هم کمتر به سراغ صفراوی ها می آید، زیرا صفرا مانع رسوب مواد و ایجاد انسداد در اندامهای گوناگون بخصوص اندامهای انتهایی بدن می شود.

پیشنهادات برای صفراوی مزاج ها

از مصرف غذاهای با طبع گرم و خشک خصوصا در فصول گرم پرهیز کنند. مصرف خوراکی های گرم باعث افزایش حرارت بدنشان شده و افزایش حرارت بدن باعث افزایش حرارت کبد می شود. این غذا در کبد تبدیل به صفرا می شود و افزایش صفرا به عصبانیت بیشتر فرد می انجامد.

از غذاها و نوشیدنی هایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و ترهستند استفاده کنند، مخصوصا در تابستان.

به اندازه کافی آب بنوشند. آب را به همراه چند قطره آب لیمو ترش مصرف نمایند.

در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه ها و سبزیجات بهره برند.

کمتر گوشت مصرف کنند.

از پرخوری و ریزه خواری پرهیز نمایند.

حداقل 7-6 ساعت خواب شبانه توصیه می شود. از بی خوابی و کم خوابی (کمتر از 5 ساعت) و دیر وقت به رختخواب رفتن خودداری کنند. در روزهای تابستان یک ساعت چرت پس از ناهار رطوبت کافی را به بدن آنان می رساند، البته بین صرف ناهار و خواب باید حداقل یک ساعت فاصله باشد.

از هیجان و خشم که موجب افزایش صفرا می گردد پرهیز کنند. عصبانیت، هیجانات روانی و زیاد حرف زدن افراد صفراوی را تحت فشار قرار می دهد. در بین ساعات کاری و جلسات اداری کمی فاصله بیاندازند.

از وقوع ناملایمات و پیشامدهای نامناسب مانند ترس و اضطراب پیشگیری نمایند.

در صورتی که سردرد بگیرند، بوهای خوش و گرمی هوا و خوردن گرمی ها باعث بدتر شدن سردردشان می شود. مالیدن کمی سرکه به پیشانی، باعث تخفیف سردرد می شود.

خوردن آب خنک موقع عصبانیت برای آنان مفید است و آنها را آرام می کند. همچنین استفاده از شربت خنک یا هندوانه خنک یا شست و شوی صورت با آب خنک برای فروکش کردن عصبانیت آنان مفید است.
در شرایطی که تحت فشار عصبی قرار می گیرند، استراحت کافی را فراموش ننمایند. در این مواقع نفس عمیق کشیده و تمرینات ذهنی آرامبخش را به کار برند. بهتر است دست و پای خود را با آب خنک بشویند و کمی دراز بکشند.
از هوای تازه و خنک استفاده نمایند.

بهتر است تابستانها به مناطق سرد و مرطوب سفر کنند.

فعالیتهای جسمی و ورزش را در هوای خنک صبح زود یا شامگاه انجام دهند. فعالیت زیاد و ورزش شدید، گرمی و خشکی را افزایش داده و برای آنان مفید نیست. فعالیت ورزشی خفیف مانند پیاده روی توصیه می گردد. در تابستان ورزشهایی مانند شنا برایشان مناسب است و حالشان را خوب می کند.

از قرار گرفتن در معرض تابش خورشید و یا در هوای گرم روز و مکانهای گرم مانند حمام گرم و سونا پرهیز کنند.

هر 12 ساعت بینی خود را با کمی روغن بادام شیرین یا روغن بنفشه مرطوب نمایند.

افراد صفراوی مزاج در فصل تابستان از آب خنک(و نه سرد) برای شستشوی بدن استفاده نمایند، چرا که آب سرد با بستن منافذ پوستی عملا حرارت درونی بدن را افزایش می دهد. در فصول دیگر آب ولرم مایل به گرمی مناسب است.

افراد صفراوی مزاج غالباً در اثر حجامت تعدیل مزاج یافته، رنگ و رویی به مراتب روشن تر از قبل خواهند داشت و اشتهای آنان افزایش می یابد و در صورت تكرار حجامت فربه و چاق خواهند شد. اما باید توجه داشت که صفرا، خلطی است که در صورت عدم رعایت تدابیر مربوطه، سریع و به کرّات افزایش پیدا می کند و به جهت کم بودن حجم خون در گردش این افراد، تکرار زیاد حجامت هم برایشان مضر خواهد بود. لذا در فواصل بین حجامتها باید تدابیر غذایی مناسب را رعایت کنند.دو تا سه بار حجامت در بهار برای ایشان مناسب است

مزاج بلغمی

مزاج شناسی گیاه دارویی دکتر خزایی زیر نظر دانش آموخته گیاهان دارویی و فوریت های پزشکی از دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا ومؤلف و پژوهشگر گیاهان دارویی و مؤلف ،صاحب امتیاز و سردبیر نشریه علمی گیاهان دارویی در دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا.

به افرادی بلغمی مزاج گفته می شود که خلط بلغم در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد.

کلیات مزاج لغمی

• طبع: سرد و مرطوب

• عنصر: آب

• فصل: زمستان

• زمان شبانه روز: شب

• دسته بندی: خردگرایان

• طعم: شور

• رنگ: آبی

• فلز: مس

• سیاره: ناهید

• شیوع: کهنسالی – از ۶۰ سالگی به بالا

صفات کلیدی بلغمی مزاج ها

درونگرا، منفعل، خویشتن دار، کند، آرام، ملایم، ساکت، کم حرف، تنبل، بی حال، خواب آلود، خونسرد، بی نشاط، کسل، بیحال، ضعیف، کم انرژی، کم جنب و جوش، کم معاشرت، غیر حساس، غیر احساساتی، دارای حافظه ضعیف، فراموشکار، قدرت تمرکز کم، بی علاقه به یادگیری، واقع گرا، گذشته نگر، محتاط، با احتیاط، ترسو، پایبند به قانون، نظم‌گرا، عدم ریسک پذیری، دیر خشم، صبور، پر تحمل، پر حوصله، مطیع، سر به زیر، سازگار، تسلیم پذیر، تحت تاثیر دیگران، انعطاف پذیر، صلح طلب، مسالمت جو، اهل سازش، خوش اخلاق، دوست داشتنی، قابل اعتماد، مهربان، دلسوز، بخشنده، سخاوتمند، با ایمان، معتقد، مذهبی، معنوی، با سیاست، اهل پنهان کاری، آب زیرکاه، دارای رفتارهای موذیانه، راز نگه دار، راحت، آسان گیر، بی قید، سست، بی اراده، تجارت پیشه.

ویژگیهای ظاهری کسانی که مزاج بلغمی دارند

توجه: خصوصیات ظاهری هر فرد بستگی زیادی به مزاج اولیه ای دارد که در زمان به دنیا آمدن و یا در زمان تغییرات بدنی دوران رشد و بلوغ داشته است. مزاج اولیه از طریق ژنها از پدر و مادر به فرد منتقل شده و تحت تاثیر شرایط محیطی رحم، شرایط روحی و فیزیکی مادر و خوراکی هایی که مادر در دوران بارداری و شیردهی می خورد، شکل می گیرد. ممکن است این مزاجهای اولیه با گذشت زمان، در اثر تغذیه، شرایط آب و هوایی، شیوه زندگی، نوع شغل و عوامل دیکر تغییر کند و مزاج جدیدی در فرد بوجود آید که به آن مزاج اکتسابی گفته می شود. این مزاج اکتسابی بر ظاهر فرد تاثیر می گذارد، هر چند بر برخی از خصوصیات فیزیکی شکل گرفته با مزاجهای اولیه فرد همچون استخوان بندی یا رنگ چشم تاثیر چندانی نمی تواند داشته باشد.

هیکل: معمولا هیکلی درشت و قدی کوتاه دارند و استخوان بندی آنها نسبتا ریز است. تپل و چاق با چربی زیاد و استعداد بالای چاقی هستند، اگر چه ممکن است بعضی از آنها لاغر باشند. چاقی شکمی دارند و ممکن است کمی چاقی از ناحیه پهلو هم داشته باشند و بافت بدنی آنها بیشتر چربی است تا ماهیچه. یک فرد بلغمی را نمی توان خیلی لاغر کرد و اگر این فرد لاغر استخوانی شود، مریض می شود. چربی بدن این افراد بر اثر خوردن مواد سرد و تر بیشتر می شود. قفسه سینه آنان غیر فراخ بوده ولی سینه درشت است. شانه ها حالت افتادگی دارند و مفاصل شان قابل رؤیت نیست. معمولا دارای ورم در مچ پا هستند.

پوست: دارای پوست روشن و شفاف هستند. پوست چهره و بدن آنان سفید و رنگ پریده است و منافذ ریزی دارد. پوستشان سرد و مرطوب، نرم و شل بوده و گاهی به علت رطوبت زیاد، در ناحیه زیر چشم و زیر گلو دچار چین خوردگی می شود. کف دست و پایشان سرد است. در صورتی که رطوبت در بدنشان غلبه کند، پوست صورت حالت افتادگی پیدا می کند

مو: موهای کم پشت، نرم، نازک، صاف و لخت به رنگ روشن و شفاف هستند که معمولا به رنگ بور، خرمایی یا قهوه‌ای روشن است. سرعت رشد موها کم بوده، ریزش زیاد دارند و زود سفید می شود. بدنشان هم کم مو یا دارای موهای کم و نازک است. هر چه سردی و تری مغز بیشتر باشد، موها روشن تر است. نوزادان سرد مزاج در رحم مادر موی چندانی ندارند. به همین دلیل نوزادان در اروپای شمالی بی مو به دنیا می آیند، در حالی که نوزادان مناطق گرمسیر با موی تیره و انبوه متولد می شوند.

ناخن: رنگ ناخنهای آنها روشن است.

تعریق: پوست آنان دارای منافذ ریز است، بنابراین تعریقشان کم بوده و در صورت تعریق، عرق سرد می کنند.

رگها: رگهای کوچک و غیر برجسته و پنهان دارند.

نبض: نبض سست، کم قدرت، کند، ضعیف، نرم و مبهمی دارند.

چشم: سفیدی چشم آنان سفید رنگ بوده و چشمانشان معمولا درشت، بی حال، بی فروغ، به حالت خمار و به رنگ روشن است. رطوبت زیاد باعث درشت شدن اندازه چشم و سردی زیاد باعث روشن شدن رنگ آن می شود. در صورتی که رطوبت در بدنشان غلبه کند، چشمانشان پف می کند

دهان: تشنه نمی شوند. دهانشان خصوصا اول صبح ترش مزه یا بی مزه بوده، ترشح بزاق دهان زیاد است و ممکن است در خواب، آب دهانشان روی بالش بریزد

زبان: زبان آنها بزرگ و مرطوب بوده و صورتی باردار و صورتی مایل به سفید است

بینی: معمولا بینی کوچکی دارند. ترشحات بینی آنان زیاد و رقیق می باشد.

قدرت بدنی: انرژی و قدرت بدنی پایینی دارند، تنبل و بی حال هستند و زود خسته می شوند.

حرکات بدن: حرکات بدنیشان کند و بی نشاط است.

تکلم: کند، شل و کلمه به کلمه با صدای آرام و نارسا صحبت می کنند.

پوشش: در تمامی فصول سال سردشان است و بیشتر از دیگران لباس می پوشند.

سایر: معمولا دارای صورتی گرد، چشمانی درشت، بینی کوچک و چانه ظریفی هستند.

خواب: زیاد می خوابند و اغلب هنگام برخاستن از خواب همچنان احساس کسالت دارند. در خوابهایی که می بینند معمولا رنگ های سفید، آب، رودخانه، برف و باران زیاد دیده می شود. همچنبن خواب پرواز در آسمان، حمل بار سنگین و چیزهای بدبو را می بینند. به دلیل زیادی بلغم در حنجره، در خواب زیاد خروپف می کنند.

گوارش: هضم ضعیف و معده نفاخی دارند، معمولا یبوست ندارند و مواد دفعی بدنشان که شامل عرق و مدفوع و ادرار است کم رنگ و کم بو است. تحملشان در گرسنگی کم است، اشتهای زیادی دارند و معمولا توانایی زیادی در مهار اشتهایشان ندارند. تمایل زیادی به مصرف گرمی ها مثل شیرینی و ادویه و همچنین خوراکیهای شور داشته، ولی تمایلی به خوردن سردی ها از جمله ترشی از خود نشان نمی دهند.

میل جنسی: میل و قدرت جنسی آنان کم و با تداوم کم است.

آب و هوا: تحمل سرما را ندارند، از کولر فرار می کنند و به بخاری و پوشیدن لباسهای گرم علاقۀ زیادی دارند. فصل زمستان فصل بدی برایشان است و به دلیل این که زمستان سبب افزایش بلغم در بدن می گردد، بسیار بدحال می شوند. تابستان فصل ایده‌آل برای این افراد است.

ویژگیهای شخصیتی مزاج بلغمی

درونگرا، آرام، ملایم و کم حرف بوده و کمتر با دیگران دوست می شوند. روابط اجتماعی آنان چندان قوی نیست و گوشه گیری و تنهایی را بیشتر می پسندند.

بی احساس، بی خیال و بی قید به اكثر مسائل بوده، همه چیز را راحت می گیرند و خود را درگیر چیزی نمی کنند. حسابگر، منطقی، محتاط، محافظه کار، میانه رو و گاهی ترسو بوده و بر خلاف دموی مزاجهااهل ریسک کردن نیستند. بی اراده و متاثر از دیگرانند. آرام، صبور و صلح طلب بوده و رفتار بسیار مسالمت آمیزی با دیگران دارند. اهل سازشند و کم عصبانی می شوند. نیازمند محبت هستند و همیشه کوتاه می آیند. افرادی گذشته نگر، واقع گرا و تجارت پیشه هستند، رفتارهای موذیانه دارند، آب زیرکاهند و با پنبه سر می برند.

کارشان را با زبان پیش می برند و در محیطهای کاری زیرآبزنی می کنند. سیاست دارند و اهل پنهان کاری اند. بلغمی ها حتی در هنگام عصبانیت هم منافع خود را از یاد نمی برند. معمولاً بی نشاط هستند، حرکاتی کند داشته و نسبت به محرکهای بیرونی بسیار کند هستند افزایش بلغم فرد را در کارهای روزمره کند می کند که باعث اعتراض دیگران می شود. این افراد به طور معمول بسیار دیر برای انجام کارها تصمیم می گیرند و حرکاتشان کند است، به طوری که حوصله اطرافیان سر می رود. اگر بلغم غلبه کند، بدن سست شده و فرد تنبل، کسل کننده، بی حال و کم انرژی می شود. چندان قوی نیستند و از فعالیتهای بدنی زیاد و سریع اجتناب می کنند. در راه رفتن معمولاً عقب می مانند و زود خسته می شوند. دقیق و منظم هستند و در ایجاد نظم، باحوصله عمل می کنند. کارهای روزمره را آرام، همراه با آرامش و حوصله انجام داده و پله به پله جلو می روند. پیشرفت آنان کند، اما مداوم است. البته غلبه زیاد بلغمی موجب به پایان نرساندن کارها می شود.

در کارهایی که نیاز به صبر و حوصله زیادی است، استعداد خوبی دارند. مشاغل یکنواخت فرد بلغمی را خسته نمی کند. مشاغل آرام و بی دردسر را می پسندند. در برخی کارها سرعت عمل باعث خرابی کار شده و هر چه بیشتر حوصله به خرج بدهید، کار بهتری انجام می شود. بعضی از تخصصهای پزشکی که در آنها تمرکز، حوصله و آرامش نیاز است، مناسب بلغمی هاست. در رشته هایی مانند تاریخ، جامعه شناسی و روانشناسی می توانند موفق باشند. یک بلغمی اگر مزاجش معتدل باشد، روانشناس موفقی خواهد بود.

عمق اندیشه آنان زیاد است، اما توان اندیشه فراگیر و ارائه طرحهای کلان ندارند. وسعت نگرش آنان کوتاه است و توانایی دوراندیشی و آینده نگری در امور را ندارند، ولی در همین نگاه محدود خود، واقع بین هستند. تفکراتشان ناپیوسته و تمرکزشان کم است. زیاد به حاشیه می روند و قدرت جمع بندی و تحلیل کمی دارند.

اگر افراد بلغمی از حالت اعتدال خارج شوند، دچار کندی مفرط می شوند، به طوری که این کندی در یادگیری و ضعف حافظه خود را نشان می دهد و فرد فراموشکار، کند فهم و کندذهن می شود. یکی از مشکلات شایعی که امروزه مردم با آن روبرو هستند فراموشی است که شکل پیشرفته آن همان «آلزایمر» است. اگر چه فراموشی و نسیان علل متعددی دارد، اما علت عمده و شایع آن سردی و رطوبتی است که در مغز ایجاد می شود. تمامی داروهای افزایش حافظه گرم هستند.

به یادگیری علاقه زیادی ندارند. موضوعات را کلمه به کلمه به خاطر می سپارند، اما ابتکار و تحلیل قوی ندارند و طوطی وار حفظ می کنند. اگر رطوبت مغزشان زیاد شود، دچار فراموشی می شوند، که اگر این غلبه رطوبت در جلوی سر باشد، فراموشی خاطرات نزدیک و اگر در عقب سر باشد، فراموشی خاطرات دور رخ خواهد داد.

امروزه به دلیل موجود بودن میوه ها و سبزیها در تمامی فصول سال، دیگر ما آنها را طبق فصل آن مصرف نمی کنیم. مثلا حتی در زمستان هم از کاهو استفاده می کنیم که مصرف آن برای افراد بلغمی بسیار مضر است و سبب سردی و رطوبت بیشتر بدن می گردد.

افزایش بلغم بیشتر در افراد مسن و کهنسال و در فصل زمستان به هنگام برف و باران رخ می دهد. به علت سردی و رطوبت بیشتر بدن بانوان نسبت به آقایان، احتمال بروز علائم غلبه بلغم در بانوان بیشتر است. غلبه بلغم موجب ضعیف شدن سیستم ایمنی می گردد. کودکان بلغمی معمولاً شب ادراری یا سینوزیت مکرر دارند. بیماری هایی نظیر سرماخوردگی سبب افزایش خلط بلغم می شود.

پیشنهادات برای کسانی که مزاج بلغمی دارند

غذاهای با طبع گرم و خشک مصرف کنند، خصوصا در فصول سرد سال.

از تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که دارای مزاج سرد به ویژه سرد و تر هستند، مخصوصا در هوای سرد و شبها پرهیز کرده و در صورت ضرورت و نیاز حتما به مقدار کم و با مواد غذایی گرم استفاده کنند.

افراد بلغمی غالباً از نفخ معده و سردی سر دل رنج می برند که می توانند با ترک سردی ها و مصرف گرمی جات به سلامت معده و به طور کلی سلامت جسم خود کمک کنند. با روی آوردن به مصرف غذاهای با طبع گرم و خشکباعث تعدیل بلغم خود شده، از چاق شدن مفرط خود جلوگیری کرده و با مصرف مواد مسهل و تخلیه روده و معده از چاقی خود بکاهند.

توانایی هضم دستگاه گوارش افراد بلغمی کم است، بنابراین سعی کنند تنها روزی 2 وعده(صبح و ابتدای شب) غذا میل کنند. لازم است حداقل حدود 12-10 ساعت فاصله بین دو وعده غذا باشد. اگر در بین وعده های غذایی احساس گرسنگی کردند، مقداری مقداری خرما یا عسل یا خوراکیهای متناسب با مزاجشان میل کنند. روزه و کم خوری برای آنان مفید است.

از مصرف آب، نیم ساعت قبل از غذا تا 3 ساعت پس از غذا خودداری شود.

از خواب و استراحت بیش از اندازه که موجب افزایش سردی و تری می شود، پرهیز نمایند. حداکثر 8 ساعت خواب در شبانه روز مناسب است، اگر چه بهتر است که این مقدار کمتر شود. خوابیدن در طی روز و همچنین یک ساعت قبل از غروب برای آنان بسیار مضر است.

سعی کنند قبل از طلوع آفتاب از خواب برخیزند تا از تولید بلغم اضافه جلوگیری شود.

ورزش و فعالیت جسمی منظم توصیه می شود. پیاده روی به مدت 10 الی 15 دقیقه پس از شام برایشان مفید است. کم تحرکی رطوبت بدن را بسیار بالا می برد.

عرق کردن برای آنان بسیار مفید است. پس از طریق ورزش و سونای خشک تعریق خود را افزایش دهند.

از هوا و محیطهای مرطوب پرهیز نمایند.

لباس مناسب و گرم خصوصا در هوای مرطوب بپوشند.

در زمستان استفاده از کرسی یا خوابیدن روی زیراندازهای پوستی یا نمدی برای این افراد بسیار مناسب است.

در فصل زمستان بهتر است به مناطق گرم و خشک سفر کنند.

حمام گرم و خشک و سونای خشک برای رفع بلغم مفید می باشد. در صورت امکان در حمام آب گرمی‌ كه در آن بابونه یا مرزنجوش جوشانده باشند، بنشینند.

در فصول سرد استفاده از بخورهای گرم مثل آویشن، اسطوخدوس یا بابونه مفید است.

اسفند، کندر و مرمکی را در خانه دود کنند.

گل نرگس، شب بو و زنبق را ببویند و از عطرهای گرم مانند بهار نارنج و گل یاس استفاده نمایند.

ماساژ بدن برای بدن آنان و رفع قلنج مفید است.

پیشانی خود را با روغن کنجد یا سایر روغنهای گرم ماساژ دهند، برای رفع افسردگی یا کاهش حافظه مفید است.

مویز مصرف نمایند. البته باید توجه داشت که دانه مویز مصرف نشود، زیرا دانه آن طبیعت سرد دارد.

در یک فرد بلغمی، تنها با بادکش کردن مناطق مناسب بدن و بدون مصرف مکمل های خون ساز هم می توان کم خونی را درمان کرد.

حجامت برای بلغمی ها بدون نظر پزشک به هیچ وجه توصیه نمی شود.

مزاج دموی

مزاج شناسی گیاه دارویی دکتر خزائی زیر نظر دانش آموخته گیاهان دارویی و فوریت‌های پزشکی از دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا،مؤلف و پژوهشگر گیاهان دارویی با داشتن چندین مقاله پژوهشی و مؤلف ،صاحب امتیاز و سردبیر نشریه گیاهان دارویی در دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا

به افرادی دموی مزاج گفته می شود که خلط دم در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد.

کلیات مزاج دموی

• طبع: گرم و مرطوب

• عنصر: هوا

• فصل: بهار

• زمان شبانه روز: صبح

• دسته بندی: صنعتگران

• طعم: شیرین

• رنگ: قرمز

• فلز: قلع

• سیاره: مشتری

• سن شیوع: کودکی – تا ۲۰سالگی

صفات کلیدی دموی مزاج ها

برونگرا، اجتماعی، معاشرتی، خونگرم، صمیمی، مهربان، با محبت، خوش قلب،نوع دوست، خوشرو، خوش اخلاق، با حوصله، شاد، سرزنده، با نشاط، خوش مشرب، شوخ، بذله گو، اهل تفریح، خوشگذران، عیاش، پر سر و صدا، پرحرف،خوش صحبت، حاضر جواب، دوست داشتنی، دلنشین، محبوب، همه پسند، مشتاق، پر شور و اشتیاق، عاشق پیشه، دارای استعداد شاعری، بی خیال، آسان گیر، راحت، بی قید، مثبت اندیش، خوش بین، امیدوار، غیر قابل کنترل در هنگام عصبانیت، مستعد خشم دیررس اما خطرناک، بی دقت، بی نظم و ترتیب، تنوع طلب، بی علاقه به كارهای تكراری، متعادل، پرانرژی، قوی، چالاک، سریع، دست و دل باز، ولخرج، سخاوتمند، بخشنده، شجاع، جسور، ریسک پذیر، بلند پرواز، پرجرات، با اعتماد به نفس بالا، مبتکر، باهوش، پیشرو، رهبر.

ویژگیهای ظاهری دموی مزاج ها

هیکل: افراد دموی درشت اندام و تنومند هستند و بدنی عضلانی و ماهیچه ای دارند. چهارشانه بوده، قفسه سینه پهن و اندامی ماهیچه ای دارند. توپر بوده، استعداد نسبی چاقی دارند و آنان را نمی توان لاغر و کمر باریک کرد. قد متوسط تا بلندی دارند و کشیدگی اندامشان کمتر از صفراوی هاو سوداوی هااست. دست و پا و اندام درشتی دارند و کف دستشان پرگوشت است. در صورت افزایش وزن معمولا نواحی پایین تنه (ران و باسن) آنان چاق می شود.

پوست: دارای پوستی سرخ و سفید یا سبزه و گلگون هستند. پوست بدن ایشان گرم، مرطوب و نرم با منافذ درشت است. افراد پرخونی هستند و حجم خون در بدنشان بیش از حد معمول است و به همین دلیل به راحتی چهره شان سرخ و برافروخته می شود. در مواردی خصوصا در زمان استرس زیاد، آکنه های گرد و قرمز می زنند که بیشتر در کتف و سینه بروز می کند تا صورت.

مو: معمولا پر مو هستند. موهای پرپشت، ضخیم و مُجعد یا حالت دار دارند. رنگ موها متغیر است، سیاه، خرمایی، تیره یا روشن. سرعت رشد موها زیاد است. موهای آنان ریزش زیاد ندارد و سفیدی زودرس هم ندارد، اما مثل همه گرم مزاجها استعداد ریزش مو و طاسی سر را، خصوصا در ازدیاد گرما و سنین بالا دارند که این ریزش معمولا در وسط سر اتفاق می افتد. موهای بدن زیاد بوده و به ویژه در قسمت شانه و سینه، موهای ضخیم و مشکی و درشتی دارند. در ناحیه پایین کمر و پاها هم موی زیادی دارند.

ناخن: زیر ناخنهایشان قرمز است.

تعریق: منافذ پوستی درشتی دارند كه از علائم منافذ درشت خوب عرق كردن است. گرمایی هستند، تعریق فراوان و عرق گرم دارند. حالت برافروختگی و کلافگی دارند.

رگها: رگهای بدن به خصوص در پشت دستان، گردن، روی پاها و گاه پیشانی واضح و برجسته است.

نبض: نبضی پر، وسیع، قوی، سریع و نرم دارند.

چشم: رنگ سفیدی چشم گرایش به قرمزی دارد و عروق چشم مشخص است. رنگ چشم معمولا میشی تیره یا سیاه است. وضعیت چشم از نظر پف یا گودی زیر چشم معمولی است.

دهان: مزه دهانشان خصوصا صبح زود شیرین است. دهانشان آبدار است، بزاق دهان زیاد و کشدار بوده و كم تشنه می شوند.

زبان: رنگ زبان قرمز پررنگ است.

بینی: ترشحات بینی عادی است.

قدرت بدنی: قوی و پرانرژی و با قدرت بدنی بالا هستند.

حرکات بدن: حرکات بدنشان چالاک و نسبتا سریع و با نشاط است. اما سرعت عمل آنها به افراد صفراوی نمی رسد در نقطه مقابل، دوام تحرک آنان از صفراوی ها بیشتر است و مثل آنها در کارها کم نمی آورند و زود خسته نمی شوند.

تکلم: نسبتا سریع صحبت می کنند. صدای قوی، محکم و رسایی دارند.

پوشش: در فصول بهار و تابستان معمولا کمتر از دیگران و در پاییز و زمستان معمولی لباس می پوشند.

سایر: بینی و چانه درشتی دارند.

خواب: غلبه دم باعث سنگینی سر و خواب آلودگی می شود. افراد دموی خوش خواب هستند. زود به خواب می روند، خواب خوب و عمیقی دارند و اگر رطوبتشان متعادل باشد، تحمل بی خوابی را نیز دارند. ولی اگر رطوبتشان بالا رود، خواب زیاد و سنگین و غیر قابل کنترلی پیدا می کنند. به همین جهت زیاد پیش می آید که کسل هستند، به ویژه در فصل بهار این حالات تشدید می شود. خواب صبحگاهی سنگینی دارند. خمیازه، کش و قوس بدن و کشیدن دستها به اطراف جزء عادات آنان می باشد. در خواب، رؤیاهای سرخ و خونین می بینند.

گوارش : اشتهای زیاد و خوراك خوبی دارند، توان هضم غذا در آنان بالاست و نفخ معده و معمولا یبوست ندارند. رنگ ادرارشان متمایل به قرمزی است. علاقه به خوردن گوشت و شیرینی و ترشی دارند. تقریبا به تمام مزه ها تمایل دارند و همه نوع غذایی را می خورند. اگر رطوبت بدن آنها زیاد شود، بیشتر شیرینی می خورند و اگر رطوبت بدنشان کم شود، بیشتر به دنبال ترشی می روند. اگر فرد دموی همراه با غذای گرم مثل شیرینی جات از مواد و اغذیه سرد استفاده نكند، دچار خارش بدن، جوش و دمل در کتف و سینه خواهد شد.

میل جنسی: میل و توان جنسی زیاد، فراوان و مداوم دارند.

آب و هوا: این افراد نه تحمل گرمای زیاد را دارند و نه تحمل سرمای زیاد، ولی در کل تحمل سرما برایشان راحت تر است و محیطهای خنک و سرد برای آنان مطلوب تر است. در فصل بهار که دم بیشتر است، اذیت می شوند و پاییز فصل ایده آل برای آنان است.

ویژگیهای شخصیتی دموی مزاج ها

افرادی با روابط اجتماعی بالا هستند، طوری که خیلی زود با اطرافیان ارتباط برقرار می کنند و در جمع به شوخی و بذله گویی می پردازند. این افراد را به عنوان «خونگرم» می شناسیم.

دموی ها متعادلند و همه پسند. هوش متعادل، اخلاق متعادل و اگر رعایت کنند بدنی سالم دارند. در هنر، شعر، ادبیات، ورزش و پزشکی استعداد دارند. بسیار خوش مشرب، شوخ طبع، اهل بگو و بخند و معاشرتی هستند و در دیگران ایجاد نشاط می نمایند. خوش اخلاق، خوشرو و مهربان بوده و به طبیعت علاقمندند. دست و دل باز و ولخرجند.

افراد دموی از صفراوی ها آرام ترند کینه‌ورز نیستند، باحوصله بوده و دیر عصبانی می شوند، ولی باید مراقب باشید از آرامش و صبوری آنها سوء استفاده نکنید، چرا که هنگام عصبانیت به سختی آرام می شوند و ممکن است رفتارهای مخاطره آمیزی داشته باشند. افراد

دموی مزاج همانهایی هستند که زمان عصبانیت به اصطلاح خون جلوی چشمانشان را می گیرد و ممکن است دست به کارهای خطرناک بزنند یا حتی در یک حادثه اقدام به قتل کنند.

باهوشند و حافظه نسبتا خوبی دارند اما به ویژه در صورت افزایش رطوبت بدن، مطالب جدید را خوب درک نمی کنند و زود فراموش می کنند.

عاشق پیشه بوده، علاقه مند به ادبیات، شعر و موسیقی هستند و استعداد خوبی در آن دارند، ولی باید مراقب باشند که این علاقه و استعداد باعث گرایشات انحرافی آنان نشود.

قوی، پرانرژی، پر حرارت، پر تحرک و در عین حال همراه با آرامش هستند. اعتماد به نفس بالایی دارند و اهل ریسکند. بلند پرواز، شجاع و جسور بوده و معمولا پیشرو و رهبر گروه می شوند.

دموی ها در ورزش کردن کمتر دچار آسیب استخوانی و مفصلی می شوند. توان ورزشهای استقامتی مانند کوهنوردی را دارند. افرادی خوش بین، بی خیال، راحت، بی حساب و کتاب و بی قیدند. منظم نیستند و نظم و ترتیب خاصی ندارند. تنوع طلبند و علاقه ای به انجام كارهای تكراری ندارند. وضع موجود را برنمی تابند و به دنبال تغییر هستند. این موضوع در کنار هوش بالا و شجاعت ریسک کردن، از آنان افرادی مبتکر، مخترع و مکتشف به وجود می آورد.

اهل معنویت و دارای گرایشات عرفانی هستند، اما اگر به سمت مسائل غیراخلاقی گرایش پیدا کنند کلاهبرداران بزرگ یا دیکتاتورهای درجه یکی خواهند شد.

پیشنهادات برای دموی مزاج ها

معمولاً بیماریهای افراد دموی در اثر افزایش حرارت و رطوبت و به طور كلی افزایش خون به وجود می‌آید. لذا باید از هوا، محیط، فعالیتها و حالات روانی که موجب افزایش گرما و رطوبت می شوند، مخصوصا هوای مرطوب پرهیز نمایند.

افراد دموی مزاج بیشتر در معرض سکته قرار دارند و باید بیشتر غذاهای سرد و خشک و کم کالری مصرف کنند و از مصرف غذاهای گرم و تر خودداری نمایند. در صورت مصرف خوراکیهای گرم مثل شیرینی جات از مواد و اغذیه سرد به همراه آن استفاده كنند.

نگرانی، خشم و هیجان بیش از اندازه نداشته باشند. بهترین روش هنگام عصبانیت مصرف غذاهای خنک است.

از پرخوری پرهیز نمایند، زیرا پرخوری و خوردن بیش از حد، خون را زیاد می کند.

در هوای سرد خود را گرم و در هوای گرم خود را سرد نگهدارند.

مصرف گوشت برای دموی مزاج ها مفید نیست، زیرا خون بدن را زیاد می کند.

از انواع میوه، سبزیجات و غذاهای دریایی استفاده نمایند و غذاهای با فیبر بالا مصرف کنند تا اجابت مزاج طبیعی داشته باشند.

سحرخیزی را رعایت نمایند. 6 الی 7 ساعت خواب شبانه کافی است. بیشتر از 8 ساعت نخوابند. در تابستان نیم ساعت استراحت یا چرت بعد از غذا برای آنان مفید است، ولی به غیر از آن خواب در طی روز را حذف کنند.

پیاده روی یا دویدن صبحگاهی حدود 15 الی 30 دقیقه لازم است. ورزش متوسط برای دموی ها بسیار ضروری است. شنا و کوهپیمایی در هوای خنک هم گزینه های مناسبی هستند. البته باید به یاد داشت که فعالیت خیلی زیاد و ورزشهای سخت برای آنها مفید نیست.

حجامت برای کم کردن غلظت خون این افراد بسیار مفید است. بهتر است سالی 2 تا 3 بار این کار را در فصل بهار و تابستان (اواخر خرداد ماه) انجام دهند. اهدای خون نیز سالی یک بار خوب است.

غلبه دم فشار خون را زیاد میکند و خطر سکته را بالا می برد. بیشتر سکته ها در فصل بهار است، چون در این فصل دم غلبه دارد. بهتر است دموی ها در فصل بهار به مناطق سرد و خشک سفر کنند.

دموی ها باید از تنهایی گریزان باشند. تنهایی دموی ها را دیوانه می کند!

تخلیه جنسی در حد متعارف برای آنان بسیار ضروری است.

اگر غلبه دم به سمت صفرا پیش رود، فرد بیقرار می شود و اگر غلبه دم به سمت بلغم رود، فرد پرخور و پرخواب می گردد.

امروزه که اکثر غذاها سرد یا خشک هستند، اگر فردی دموی مزاج معتدل باشد خیلی خوش شانس است و باید مراقب باشد مزاج اکتسابی دیگری در او غلبه نکند و اجازه ندهد خوراکیهای امروزی طبع خوبش را از وی بگیرد

مزاج سوداوی

مزاج شناسی گیاه دارویی دکتر خزائی زیر نظر دانش آموخته گیاهان دارویی و فوریت های پزشکی از دانشگاه تهران و دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا ،مؤلف و پژوهشگر گیاهان دارویی و مؤلف و صاحب امتیاز و سردبیر نشریه گیاهان دارویی در دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا

به افرادی سوداوی مزاج گفته می شود که خلط سودا در بدن آنها غالب تر از بقیه اخلاط باشد.

کلیات مزاج سوداوی

• طبع: سرد و خشک

• عنصر: خاک

• فصل: پاییز

• زمان شبانه روز: عصر

• دسته بندی: محافظین

• طعم: ترش

• رنگ: سیاه

• فلز: آهن

• سیاره: مریخ

• سن شیوع: میانسالی – از ۴۰ تا ۶۰ سالگی

صفات کلیدی کسانی که سوداوی مزاج هستند

سودای مزاج ها اغلب درونگرا، خویشتن دار، کمالگرا، دقیق، با دقت، منظم، رعایت قوانین و مقررات، هوشیار، عاقل، منطقی، واقع گرا، واقع بین، كم احساس، محتاط، محافظه کار، میانه رو، ریسک گریز، دوراندیش، محاسبه گر، حسابگر، صرفه جو، خسیس، کنجکاو، ساکت، کم حرف، غیر اجتماعی، کم معاشرت، منزوی، گوشه گیر، مردم گریز، بیزار از سر و صدا، بی حوصله، کم تحمل، بیقرار، خشک، جدی، سخت گیر، سرسخت، ثابت قدم، پایدار، لجباز، سمج، کینه ای، انتقام جو، منفی نگر، بدبین، بدگمان، شکاک، وسواسی، افسرده، اندوهگین، غمگین، ناامید، بی نشاط، زودرنج، حساس، ترشرو، عبوس، غرغرو، خودخور، بخیل، کم انرژی، نگران، مضطرب، دودل، مردد، دارای هوش ریاضی و فنی ، همه جانبه نگر، ریزبین، تیزبین، ایرادگیر، منتقد، پرتوقع، ناراضی، دارای ذهن بیقرار، متفکر، قابل اعتماد، فلسفه باف، خیالپرداز هستند

ویژگیهای ظاهری سودای مزاج ها

هیکل: مزاج خشک موجب لاغری افراد می شود. افراد سوداوی معمولا لاغر بوده، هر چند ممکن است بعضی از آنان چاق هم باشند. دارای اندامی باریک و لاغر، ضعیف، غیر عضلانی و استخوان بندی ظریف هستند. سودا موجب کشیدگی استخوانها می‌شود، زیرا بافت استخوان از سوداست. لذا بدن سوداوی ها با استخوانهای نازک و کشیده ناحیه انگشتان، ساعد و سایر مناطق خود را نشان می دهد. بدنی خشک و تکیده دارند. قفسه سینه لاغر و عضلات کوچک دارند. در صورت افزایش وزن از ناحیه میان تنه (کمر و شکم) چاق می شوند.

پوست: رنگ پوستشان سبزه یا جوگندمی مایل به تیرگی یا سفید مایل به خاکستری است. پوست بدن سرد و سفت و خشک، بدون رطوبت و طراوت است و دارای منافذ متوسط است. کف دست و پایشان سرد است و بروز لکه های تیره و خال در پوست این افراد شایع است.

مو: موهای سر نسبتا پرپشت، خشک و ضخیم یا مجعد بوده و رنگ موها معمولا سیاه و مات است. اگر سودای وی به سمت بلغمیباشد، موی سر سفید و جوگندمی می شود و اگر سودا به سمت صفراباشد، ریزش مو در کل سر وجود دارد و طاسی منطقه ای ندارند. موخوره در آنان شایع است. بدنشان پرمو و دارای موهای تیره و ضخیم است.

ناخن: ناخنهای شکننده ای دارند.

تعریق: پوست آنان دارای منافذ متوسط است و معمولا کم عرق می کنند. استرسهای عصبی سبب افزایش تعریق آنان می شود.

رگها: خون آنها غلیظ است. رگهای دستشان پنهان نبوده، ولی نازک و تیره و غیربرجسته هستند.

نبض: نبض آنها نسبتا کند و خالی، کم قدرت، سست، باریک، اما سفت و سخت است. نامنظمی های ضربان قلب(آریتمی) در ایشان شایع است.

چشم: چشمان معمولا ریز و به رنگ میشی و قهوه‌ای است. سفیدی چشمانشان تیره و کدر بوده و عروق آن واضح نیست. غلبه سودا رنگ سفیدی چشم را کدر می کند. تیرگی زیر چشم در آنان شایع است.

دهان: دهانشان خشک و كم آب است. مزه دهانشان خصوصا در صبح ناشتا شور است.

زبان: زبانشان خشک و صورتی تیره است.

بینی: بینی خشک و شامّه قوی دارند.

گوش: خشکی باعث قدرت شنوایی می شود، بنابراین سوداوی ها گوشهای تیزی دارند. تحمل سر و صدا را ندارند و در سنین بالا سوت کشیدن گوش در آنها زیاد دیده می شود.

قدرت بدنی: كم قدرت و کم انرژی هستند.

حرکات بدن: سرعت حرکاتشان کم تا متوسط است.

تکلم: آرام و حساب شده و با دقت صحبت می کنند. صدایشان رسا نبوده و نسبتا آرام است.

پوشش: در فصول پاییز و زمستان معمولا بیشتر از دیگران و در بهار و تابستان معمولی لباس می پوشند.

سایر: غضروف حنجره برجسته و واضح است. گرفتگی در عضلات پشت ساق پا و گرفتگی در ناحیه گلو از علائم دیگر افراد سوداوی است. چربی و فشار خونشان معمولا بالا نمی رود یا دچار افزایش خفیفی می شود.

خواب: خواب افراد سوداوی کم و سبک است(خواب خرگوشی). دیر به خواب می روند و با کوچکترین صدایی از خواب می پرند. کابوسهای آشفته، ترسناک و تیره و تار، سیاه و تاریک از مشکلات این افراد است و خواب خرابه، قبرستان و پرتگاه می بینند.

گوارش: سودا مسؤول تحریک اشتهاست. اشتهای کاذب فراوان دارند، یعنی زود به زود گرسنه می شوند، امّا خیلی زود هم سیر می شوند. به همین دلیل خوراکشان کم بوده، ولی اهل ریزه خواری هستند. توان هضم غذا در آنان بسیار كم است، نفخ معده فراوان دارند و سوزش سر معده در آنان شایع است. ادرار و مدفوع آنها تیره بوده و یبوست مزاج دارند. گرایش به شوری و شیرینی و گرمی ها دارند، گرایش به سردی ها مثل ترشی ندارند.

میل جنسی تحریک و میل جنسی نسبتا زیادی دارند، ولی توان جنسی آنان کم است و اغلب دچار انزال زودرس هم هستند. تمایلشان به رفتار محبت آمیز بیش از آمیزش جنسی است.

آب و هوا: فصلهای خشک، آب و هوای خشک و کم باران و خصوصا سرد و خشک سودا را زیاد می کند. فصل پاییز برای ایشان فصل نامطلوبی است. سودایی ها در فصل پاییز مزاجشان غلبه می کند و اذیتشان می کند و بخصوص در میانسالان و سالمندان و در فصل پاییز این بیشتر دیده می شود. بیشتر تمایل به هوای گرم دارند و در فصل بهار راحت ترند.

ویژگیهای شخصیتی سودای مزاج ها

اغلب ساکت، منزوی و درونگرا هستند و مایل به تنهایی، گوشه گیرى و گریز از اجتماعند خشک و جدی بوده و کمتر شوخی می کنند. از سر و صدا بیزارند.

سوداوی مزاجان افرادی دقیق، منظم، دوراندیش و محاسبه گر هستند. اهل قانون و حساب و کتاب بوده و به برنامه ریزی در همه کارها معتقدند. علاقمند به حسابگری و مسائل فنی و برنامه ریزی هستند و به جزئیات توجه بسیار می کنند، که این موضوع برای انجام کارهایی که نیاز به موشکافی و دقت و توجه زیاد دارد، مناسب است و افراد سوداوی در این گونه مشاغل موفقند. مانند ساعت سازی، تعمیر وسایل، نویسندگی، جراحی چشم و مشاغل حساسی که انرژی کمی نیاز دارند. اهل توصیف و تفسیر مسائل بوده و داستان نویسان خوبی هستند. استعداد مفسری و تاریخ نگاری و روزنامه نگاری را دارند. در ادارات و محیطهای کارمندی، غلبه با سوداوی هاست و معمولا یکدیگر را می پایند. بازپرسهای خوبی می شوند و در بین این افراد سیاستمداران زیادی یافت می شود.

افرادی كم احساس و منطقی بوده و زیاد اهل معنویت نیستند. کنجکاو و همه سو نگرند و در تصمیم گیریها همه جوانب را در نظر می گیرند. به اندازه ای ریزبین هستند و در جزئیات غرق می شوند که از کلیات غافل می مانند. علاقه به کارهای ظریف و هنری دارند. میانه رو و محتاط و کمی ترسو بوده و ریسک پذیر نمی باشند. امانت داران خوبی هستند و خیانت نمی کنند.

بی حوصله و كم انرژی بوده و تاب و تحمل آنان کم است. زود خسته می شوند و ظرفیت کمی دارند، به همین دلیل گاه فعال و گاه خاموشند. کمی عجول بوده، زود تصمیم می گیرند و سرعت عملشان بالاست، اما استقامت پایینی دارند. گاه سریع بودن سوداوی ها به خاطر بی حوصلگی شان است که می خواهند کارها را زود به انجام رسانند.

تردید، دودلی و وسواس زیادی در تصمیم گیری ها دارند و دائما تغییر عقیده می دهند. امّا پس از تصمیم گیری، در تصمیمات خود بسیار پایدار، ثابت قدم، لجباز و یکدنده بوده مداومت و پافشاری در انجام كار داشته و اصرار دارند که کار را تا آخر به انجام برسانند.

خیلی اهل فكر و خیال بوده و به جای فعالیت، در خیالات و رویاهای خود سیر می کنند. اهل فلسفه بافی و خیالپردازی هستند. اکثر فیلسوفان سوداوی مزاج بوده اند. سودایی ها افکار و آرزوهای بزرگی در سر دارند که در صورتی که مزاجشان را معتدل نگه دارند، می توانند به آنها برسند.

سوداوی مزاج ها نمی توانند به دیگران اعتماد کافی کنند. به آسانی مجذوب کسی نمی شوند و دوستی یا کنار آمدن با آنها کار ساده ای نیست. اهل عاشقی نیستند و حتی وقتی به آنها محبت شود، با سوءظن برخورد می کنند و در پس پرده مهربانی ها، به دنبال نکات منفی می گردند. با این حال، در زندگی خانوادگی، اهل طلاق گرفتن هم نیستند و به زندگی مشترک ادامه می دهند. خشم خود را خوب کنترل می نمایند، ولی کینه ای و انتقام جو هستند و قهرهای طولانی مدت می کنند.

حساس و زود رنجند، زود به دل می گیرند و دلخوری آنها از ظاهرشان مشخص است. پرتوقع و همیشه ناراضی بوده و اهل انتقاد و ایرادگیری هستند. بدبین، منفی نگر و منفی بافند. نگران، بیقرار و ناامیدند و اهل غصه و خودخوری و مستعد افسردگی هستند.

اگر سودا به سمت صفراپیش رود، فرد استقامتش بیشتر می شود، کم خواب تر، عجول تر، پرحرف و زورگو شده و کارها را سریع پیش می برد. همچنین مسایل را بزرگ جلوه داده و از کاه کوه می سازد و توضیحات زیاد می دهد. اگر فرد سودایی به سمت بلغمپیش رود، ساکت تر، منزوی تر، پرخواب تر و بی میل به دنیا می شود و کارهایش را ناتمام رها می کند. اصطلاحا این دو را سودای گرم و سودای سرد می نامند.

اگر غلبه سودا زیاد شود، باعث بدبینی، وسواس، حزن و اندوه شده، افکار بد و خیالات حزن‌انگیز و فکر خودکشی در آنان شکل می گیرد و از نظر روحی روانی دچار مشکل می شوند. باید دقت کرد که این مزاج از حالت اعتدال خارج نشود. بیماریهای مزمن و مستمر سبب افزایش سودا در بدن می گردند.

پیشنهادات برای سوداوی مزاج ها

شرایط زندگی و غذاهای امروزی باعث شده تعداد افراد سوداوی مزاج زیاد شود. زندگی شهری و آپارتمان نشینی، آلودگی هوا، کار کردن زیاد با کامپیوتر و موبایل و تماشای زیاد تلویزیون سودا را افزایش می دهد. همچنین مصرف بسیاری از فست فودها و غذاهای آماده همراه با مواد نگهدارنده و نیز الکل، سودا را زیاد می کند. اگر افراد سوداوی، مزاجشان را تعدیل کنند به افراد مفید و موفق و نامداری تبدیل می شوند. اما اگر سودا در بدن آنان غلبه کند، در زندگی روزمره دچار مشکل می شوند.

سوداوی مزاج ها می بایست:

از مواد غذایی گرم و ترخصوصا در فصول سرد سال استفاده نمایند.

از مصرف تمامی غذاها و نوشیدنی هایی که دارای طبع سرد به ویژه سرد و خشکهستند پرهیز نموده و در صورت ضرورت و نیاز حتما به مقدار خیلی کم و با خوراکیهای گرم استفاده کنند. از غذاهای یخ زده، کنسرو شده، مانده و بیات و شور و نمک سود که سودا را زیاد می کند، پرهیز نمایند.

از آب و مایعات و نوشیدنی هایی مانند آب هویج و آب سیب به اندازه کافی استفاده نمایند.

از شربت خاکشیر استفاده کنند که علاوه بر تامین رطوبت مناسب، یبوست این افراد را نیز از بین می برد، چرا که یبوست هم باعث تشدید مشکلات عصبی و روحی این افراد می شود.

از پوست خود در هوای خشک محافظت کرده و پوست خود را با روغن زیتون یا روغن کنجد چرب کنند.

بینی خود را با کمی روغن بادام شیرین مرطوب نمایند.

در هنگام عصبانیت نوشیدن آب جوشیده ولرم برای آنان خوب است و آنها را آرام می کند.

از افسردگی، غم، تنهایی، تفکرات دقیق و نگرانی بیش از اندازه به دلیل اینکه موجب افزایش سودا می شوند، دوری نمایند. روابط اجتماعی خود را گسترش داده و با دیگران بیشتر معاشرت کنند.

خندیدن سودا را از بین می برد. به اندازه کافی تفریح و خوشگذرانی داشته باشند، فیلمها و برنامه های طنز و کمدی تماشا کرده و از تماشای برنامه و فیلمهای تراژدی، غم انگیز و ناراحت کننده پرهیز کنند.

از استفاده بیش از حد از کامپیوتر و موبایل و تماشای زیاد تلویزیون (برنامه های غیر طنز) خودداری کنند.

از بی تحرکی به دلیل اینکه باعث از بین بردن حرارت غریزی بدن و بروز سردی می گردد، پرهیز نمایند. ورزشهای خفیف مانند پیاده روی برای آنان مناسب است. در طی روز ۱۰ الی ۱۵ دقیقه پیاده روی کنند.

تا حد امکان در ترافیک و هوای آلوده قرار نگیرند.

حمام کردن با آب ولرم و ماساژ بدن با روغنهای مناسب مفید می باشد.

از هوای سرد و خشک و کولر گازی دوری کنند.

تا جای ممکن از وسواس و تمیز کاری زیاد مخصوصا به دلیل اینکه تماس مستمر با آب باعث افزایش سردی می شود، خودداری کنند.

سفرهای کوتاه به خصوص به مناطق گرم و مرطوب توصیه می شود. بندر عباس و شهرهای سواحل جنوب مزاجشان را در پاییز و زمستان معتدل می کند.

به گشت و گذار در طبیعت بپردازند. گشت و گذار در طبیعت، سودازدا و نشاط آور است.

از بی خوابی و کم خوابی پرهیز نموده و حداقل ۶-۷ ساعت بخوابند. نیم ساعت چرت بعد از ناهار نیز اشکالی ندارد ولی بیشتر از این خوابیدن در طی روز برای آنها مضر است.

خوردن گلاب قبل از خواب یا پاشیدن مقداری گلاب روی بالش برای رفع مشکلات خواب افراد سوداوی و جلوگیری از دیدن کابوس بسیار کمک کننده است.

پاییز فصل سوداست و بهترین فصل برای حجامت افراد سوداوی نیز فصل پاییز است.